Eg tipper at dei aller fleste kjenner seg igjen, når dei høyrer orda "stiv og støl". Kven har vel ikkje kjendt på musklar som verk etter at ein har gjennomført styrkeøkter der ein har køyrd musklane hardt, eller trent musklar som ein ikkje visste at ein hadde. Det er godt og vondt på same tid. Ein kjenner at ein har trent, og ein blir bra igjen etter nokre dagar.
Noko anna er det å føla seg stiv og støl stort sett heile tida. Då er det nok ikkje lenger noko trøyst at det vil gå over etter nokre dagar. For denne tilstanden vedvarar. Dette kan vera eit problem for dei som opplev dette, begrensar kva ein kan vera med på, og kan gå utover livskvaliteten.
Tøying, beveglighetstrening, statisk og dynamisk strech er begrep brukt i treningsamanheng, og noko som kan bidra til å redusere faren for å oppleve den sistnemde "stiv og støl" følelsen. Det er blitt forska mykje på dette dei siste åra, og kva den eigentlege effekten er. Nedanfor har eg beskreve forskjellen, og eg vil trekke fram dynamisk strech, som viser seg å ha svært god effekt på kroppen vår.
Vi sit mykje i dagens samfunn. Desto viktigare er det med trening samt beveglighetstrening
Tøying
Tøying og beveglighetstrening blir brukt om kvarandre, men det er ikkje det same. Tøying er noko ein ofte utfører etter/før ei økt. Ofte ikkje meir enn 5-10 min, og av min erfaring er det som oftast statisk tøying. Det er ei lett strekking/tøying, og målet er ikkje å auke leddutslaget, men oppretthalde den ein har. Dei lærde stridast om kor bra det er med tøying både før og etter ei økt, om det har ein negativ eller positiv effekt. Dette er ein lang diskusjon som eg ikkje kjem inn på her. Ved tøying blir kroppsdelen halden i ein posisjon i 10-20 sekundar, før ein slepp opp. Begrepet tøying blir ofte brukt av blandt anna fysioterapeutar.
Beveglighetstrening
Beveglighetstrening er eigne økter der målet er å gradvis få større beveglighet/auke leddutslaget. I ei slik økt må ein bruke stor kraft, og kvar enkelt øvelse bør vera langvarig 1-2 minutter, med 2-3 repetisjonar på kvar øvelse. Difor er det gunstig å ha med seg ein hjelper på økta, som kan hjelpe til med ytre krefter på leddet. Beveglighetstrening er ein eigenskap som kan trenast. Eg tørr å påstå at det er svært lurt for dei aller fleste som driv idret, å ta seg tida til denne forma for trening.
Det er store individuelle forskjeller i kor mykje ein klarar å presser leddet ut i ytterstillinga. Nokon er stive, andre er slangemennesker. Nokon av faktorar som spelar inn er forma på knoklane og ledda, musklane omkring ledda, temperatur, nervesystem og skadar.
Optimal beveglighet gir auka styrke, da ein klarar å aktivera alle dei musklane som er viktige i den aktuelle øvelsen, fordi ein har god beveglighet. Dersom ein er altfor stiv og/eller ubalansert i kroppen vil dette gå ut over prestasjonen vår. I idretten samt i kvardagen er det ofte ein skadeårsak i seg sjølv.
Fordelar med beveglighetstrening:
- Optimalisere personen sin innlæring, trening samt utførelse av avanserte bevegelsar
- Auka evna til mental og fysisk avslapning
- Auka kroppsbevisstheita
- Minske risiko for overstrekk av ledd og overanstrengelse av musklar
- Minske risiko for ryggproblem
- Minske muskulær stølheit
Dynamisk strech
Dette er ei form for beveglighetstrening, der ein er i beveglse samtidig som ein tøyer musklar og som viser seg å ha ein viss styrkeeffekt. Dei uttøyande bevegelsane blir satt i gang av eiga muskelstyrke, og kan på denne måten tøye seg litt ekstra. På denne måten oppnår ein difor større bevegelsesutslag, og auka bevegligheit på lengre sikt. Øvingane er veldig fine å bruke som ein del av oppvarminga til styrketrening, etter at du t.d. har løpt eller sykla. Her er det spesifikk oppvarming ein snakkar om.
Bruk av pinne til dynamsik strech er å sjå på dei fleste treningsstudio om dagen, og som eg synest er eit kjempefint redskap til denne type trening. Ein tøyer ikkje berre nokon konsentrerte musklar, men heile bevegelsesbana. Det er berre å setje i gang med pinne øvingar. Spørr ein PT på ditt studio, eller spørr meg :)
